Lichamelijke klachten zonder medisch oorzaak (SOLK)
Je hebt last van fysieke klachten die maar niet verdwijnen, terwijl alle medische onderzoeken geen oorzaak vinden. Misschien voel je je uitgeput, heb je pijn, maagklachten of duizeligheid zonder dat er een duidelijke diagnose is gesteld. Dit noemen we Lichamelijke klachten zonder duidelijke medische oorzaak, afgekort als SOLK. Deze klachten zijn echt en kunnen je dagelijks leven flink beïnvloeden. Gelukkig is er begrip en effectieve hulp beschikbaar die verder gaat dan alleen het lichamelijke aspect.
Gevoel
Pijn, vermoeidheid, duizeligheid, gespannen, onbegrepen, gefrustreerd, onzeker, uitgeput, angstig, machteloos.
Cijfers
Ongeveer 20-30% van de consulten bij de huisarts betreft SOLK (Bron: Nederlands Huisartsen Genootschap, 2020).
Symptomen
Chronische pijn, vermoeidheid, duizeligheid, maagklachten, hartkloppingen, spierzwakte.
Oorzaken en/of Gevolg
Psychosociale stress, onverwerkte emoties leiden tot lichamelijke klachten, verhoogde stress, beperkingen dagelijks functioneren.
Lees hier meer over de psychologische hulpvraag en bijhorende klachten van Lichamelijke klachten zonder medisch oorzaak (SOLK)
Wat is het, hoe kan het ontstaan en wat zijn de symptomen?
Wat is het, hoe kan het ontstaan en wat zijn de symptomen?
SOLK staat voor lichamelijke klachten die al langere tijd aanwezig zijn, zonder dat er een somatische of medische oorzaak gevonden kan worden. Dit betekent niet dat de klachten niet bestaan of niet ernstig zijn, maar dat de oorzaak gezocht moet worden in het samenspel tussen lichaam en geest.
Psychosociale factoren zoals stress, trauma, onverwerkte emoties en langdurige spanningen spelen een belangrijke rol bij het ontstaan en in stand houden van SOLK. Neurowetenschappers zoals Bessel van der Kolk en Gabor Maté benadrukken het belang van het erkennen van hoe diep trauma en stress in het lichaam zijn opgeslagen.
De hersenen en het autonome zenuwstelsel reageren bij SOLK vaak overgevoelig, waardoor lichamelijke signalen versterkt worden ervaren. Het autonome zenuwstelsel staat in een staat van verhoogde alertheid (hyperarousal), wat kan leiden tot symptomen als hartkloppingen, spierpijn, vermoeidheid, maagklachten en duizeligheid.
Wanneer vormt het een probleem?
SOLK wordt een probleem als de klachten je dagelijkse functioneren ernstig belemmeren, je sociale leven onder druk zetten en je het gevoel geven niet serieus genomen te worden. Vaak leidt dit tot frustratie, onzekerheid en verhoogde angst, wat de klachten nog meer kan versterken.
Het langdurig ervaren van onverklaarbare lichamelijke klachten kan ook leiden tot een vicieuze cirkel: door de constante spanning in lichaam en geest nemen de klachten toe, wat weer leidt tot meer stress. Deze cirkel doorbreken is essentieel voor herstel.
Wanneer vormt het een probleem?
Wat zijn de vervelende gevolgen ervan?
Wat zijn de vervelende gevolgen ervan?
De gevolgen van SOLK zijn breed. Naast fysieke beperkingen kunnen de klachten leiden tot verminderde werkcapaciteit, sociale isolatie en emotionele problemen zoals depressie en angst. Veel mensen met SOLK ervaren dat hun klachten niet serieus genomen worden, wat het gevoel van machteloosheid versterkt.
Daarnaast is het langdurig omgaan met onbegrepen klachten erg belastend voor het zelfvertrouwen en het zelfbeeld. De constante onzekerheid en het gebrek aan duidelijkheid kunnen leiden tot gevoelens van frustratie en hopeloosheid.
Hoe kan een zorgbehandelaar helpen?
Bij SOLK is het belangrijk om het verband tussen lichaam en geest te onderzoeken. Psychologen bieden gespecialiseerde ondersteuning met effectieve therapievormen zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), lichaamsgerichte therapie, mindfulness, ACT en EMDR.
Met lichaamsgerichte therapie leer je de spanning in je lichaam te herkennen en los te laten, wat het zenuwstelsel kan kalmeren. Mindfulness helpt je bewuster te worden van je lichamelijke sensaties zonder erdoor overweldigd te worden. EMDR kan uitkomst bieden als onverwerkte trauma’s bijdragen aan de klachten.
Daarnaast helpt cognitieve gedragstherapie je om anders om te gaan met klachten en gedachten die het probleem versterken. Door inzicht te krijgen in je patronen en emoties, ontstaat ruimte voor herstel en verbetering van je kwaliteit van leven.
SOLK is een complex en vaak onderschat probleem, maar je staat er niet alleen voor. Met de juiste aanpak en begeleiding kun je leren omgaan met je klachten, het stressniveau verlagen en je leven weer beter inrichten. Wacht niet te lang met hulp zoeken, want erkenning en behandeling zijn de eerste stappen naar herstel.
