Wat is het, hoe kan het ontstaan en wat zijn de symptomen?
Trauma ontstaat wanneer je wordt blootgesteld aan een gebeurtenis die je overweldigt en je gevoel van veiligheid aantast.Dit kan variëren van een eenmalige gebeurtenis, zoals een auto-ongeluk, tot langdurige situaties zoals mishandeling of verwaarlozing. Niet iedereen ontwikkelt traumaklachten na een ingrijpende gebeurtenis, maar als je merkt dat je vastloopt in angst, woede of verdriet, kan er sprake zijn van een trauma.
Hoe kan trauma ontstaan?
Trauma kan ontstaan door diverse situaties, waaronder:
- Ernstige ongelukken
- Fysiek of seksueel geweld
- Natuurrampen
- Oorlogsgeweld
- Verlies van een dierbare
- Langdurige verwaarlozing of mishandeling
De manier waarop je een gebeurtenis ervaart en verwerkt, speelt een cruciale rol in het ontstaan van trauma. Factoren zoals eerdere ervaringen, persoonlijkheid en sociale steun kunnen beïnvloeden hoe je met een schokkende gebeurtenis omgaat.
Psychologische gevolgen van trauma
De gevolgen van trauma zijn divers en kunnen zich zowel direct als pas na langere tijd manifesteren. Veelvoorkomende klachten zijn:
- Herbelevingen (nachtmerries, flashbacks)
- Vermijding van herinneringen, plekken of mensen die aan het trauma doen denken
- Negatieve stemming en gedachten (schuld, schaamte, vervreemding)
- Verhoogde prikkelbaarheid (snel schrikken, slaapproblemen, woede-uitbarstingen)
- Lichamelijke klachten zonder medische oorzaak (bijv. chronische pijn of vermoeidheid)
Traumagerelateerde stoornissen
Naast posttraumatische stressstoornis (PTSS) worden in de literatuur ook andere stoornissen erkend als reactie op trauma:
- Acute Stressstoornis (ASS) – een kortdurende reactie die optreedt binnen 3 dagen na het trauma.
- Complexe PTSS – een ernstigere variant met bredere klachten, vaak bij langdurige of herhaalde traumatisering.
- Persisterende Complexe Rouwstoornis (PCRS) – bij langdurige, verstoorde rouw.
- Hechtingsstoornissen – zoals RHS en OSCS, ontstaan in de kindertijd bij ernstig tekort aan veilige hechting.
