Levensfaseproblematiek
Je zit in een fase van je leven waarin alles lijkt te schuiven: werk, relaties, familie en persoonlijke doelen. Levensfaseproblematiek kan iedereen raken, van jongvolwassenen die net beginnen aan hun carrière tot ouderen die te maken krijgen met pensioen of gezondheidsproblemen. Volgens Brené Brown, auteur van The Gifts of Imperfection, ervaren veel mensen druk en onzekerheid wanneer ze hun eigen verwachtingen proberen te combineren met wat de maatschappij van hen verlangt. In deze periode kun je je verloren voelen, twijfelen aan je keuzes, of het gevoel hebben dat je stilstaat terwijl alles om je heen doorgaat. Levensfaseproblematiek is niet iets om te negeren; het is een signaal dat je aandacht en ondersteuning nodig hebt.
Gevoel
Verward, onzeker, gespannen, verdrietig, overweldigd, angstig, eenzaam, gefrustreerd, zoekend, wanhopig
Cijfers
Ongeveer 20-25% van volwassenen ervaart significant stress door levensfaseproblematiek (Bron: American Psychological Association, 2022).
Symptomen
Slaapproblemen, stemmingswisselingen, concentratieverlies, angst, vermoeidheid, besluiteloosheid, prikkelbaarheid, sociale terugtrekking, stress.
Oorzaken en/of Gevolg
Veranderende rollen, verlies, carrièredruk, relatieproblemen → leidt tot spanning, frustratie, depressie, burn-out.
Lees hier meer over de psychologische hulpvraag en bijhorende klachten van Levensfaseproblematiek
Wat is het, hoe kan het ontstaan en wat zijn de symptomen?
Wat is het, hoe kan het ontstaan en wat zijn de symptomen?
Levensfaseproblematiek ontstaat vaak bij belangrijke overgangen: van studie naar werk, van werk naar gezinsleven, tijdens een scheiding, bij mantelzorgtaken of het naderen van pensioen. Psychologisch gezien kan het ervaren van deze overgangen stressvol zijn, omdat oude copingstrategieën minder effectief blijken in nieuwe situaties.
In de hersenen speelt vooral de prefrontale cortex een rol bij het maken van keuzes en het reguleren van emoties. Wanneer je in een overgangsfase zit, wordt deze regio intens belast, waardoor je sneller overweldigd of besluiteloos bent. Tegelijkertijd reageert het limbisch systeem, het emotionele centrum van je hersenen, sterker op stressvolle prikkels.
Het autonome zenuwstelsel kan hierdoor ook ontregeld raken: verhoogde hartslag, gespannen spieren, slaapproblemen of een constant gevoel van alertheid zijn veelvoorkomende lichamelijke reacties. Symptomen zijn vaak subtiel in het begin, zoals lichte irritatie of vermoeidheid, maar kunnen escaleren naar angst, depressieve gevoelens of burn-outklachten.
Wanneer vormt het een probleem?
Levensfaseproblematiek wordt problematisch wanneer je dagelijkse functioneren belemmerd wordt. Je merkt dit bijvoorbeeld aan: moeite met beslissingen nemen, sociale terugtrekking, afnemende werkprestaties of conflicten in relaties. Zonder tijdige begeleiding kan dit leiden tot langdurige psychische klachten. Het is belangrijk om signalen serieus te nemen en ondersteuning te zoeken voordat kleine uitdagingen uitgroeien tot ingrijpende problemen.
Wanneer vormt het een probleem?
Wat zijn de vervelende gevolgen ervan?
Wat zijn de vervelende gevolgen ervan?
Onbehandelde levensfaseproblematiek kan leiden tot chronische stress, angststoornissen of depressieve klachten. In je persoonlijke leven merk je mogelijk afstand in relaties, verminderde sociale betrokkenheid, en een gevoel van isolement. Op professioneel vlak kan het uitvallen van energie en motivatie gevolgen hebben voor je carrière. Soms neem je oude patronen mee die in nieuwe fases niet effectief zijn, waardoor je steeds weer tegen dezelfde problemen aanloopt.
Hoe kan een zorgbehandelaar helpen?
Een professional kan je helpen overzicht en perspectief te krijgen. Therapieën die effectief zijn bij levensfaseproblematiek zijn onder andere:
- Cognitieve gedragstherapie (CGT): helpt negatieve gedachten te herkennen en om te buigen.
- EMDR: effectief bij traumatische gebeurtenissen die deze levensfase beïnvloeden.
- Coaching en life coaching: ondersteunt bij keuzes en het stellen van doelen.
- Mindfulness en lichaamsgerichte therapie: leren omgaan met stress en spanning in het lichaam.
- Narratieve therapie: helpt je verhaal te herstructureren, zodat je betekenisvolle inzichten krijgt.
Door te werken met een behandelaar leer je niet alleen copingstrategieën voor de huidige levensfase, maar ook vaardigheden die je in toekomstige overgangen kunt toepassen. Je ontwikkelt veerkracht, zelfinzicht en zelfcompassie, waardoor je beter omgaat met de dynamiek van het leven.
