Lichamelijk trauma
Je hebt misschien het gevoel dat je lichaam je iets probeert te vertellen, zonder dat je precies weet wat. Lichamelijk trauma is een verborgen last die je niet altijd bewust ervaart, maar die zich uit in fysieke klachten, spanning en onrust. Het kan ontstaan na een ongeluk, mishandeling, emotionele shock of andere ingrijpende gebeurtenissen. Je lichaam bewaart deze herinneringen, vaak zonder dat je er direct bij stilstaat. Gelukkig zijn er therapieën die je kunnen helpen deze blokkades te doorbreken en de connectie met je lichaam te herstellen.
Gevoel
Pijn, spanning, vermoeidheid, angst, onrust, verstijving, onverklaarbare lichamelijke klachten.
Cijfers
Ongeveer 70% van volwassenen ervaart minstens één traumatische gebeurtenis (Bron: WHO, 2021).
Symptomen
Chronische pijn, gespannen spieren, ademhalingsproblemen, slapeloosheid, verhoogde stress.
Oorzaken en/of Gevolg
Traumatische ervaringen veroorzaken lichaamsspanning en blokkades, leiden tot chronische stress, verminderde zelfregulatie.
Lees hier meer over de psychologische hulpvraag en bijhorende klachten van Lichamelijk trauma
Wat is het, hoe kan het ontstaan en wat zijn de symptomen?
Wat is het, hoe kan het ontstaan en wat zijn de symptomen?
Lichamelijk trauma ontstaat wanneer het lichaam blootstaat aan intense stress of gevaar, waarbij het natuurlijke vermogen tot ontspanning en herstel wordt onderbroken. Volgens Peter Levine, grondlegger van Somatic Experiencing, ‘blijven trauma’s als onverwerkte energie in het lichaam opgeslagen.’ Dit kan zich manifesteren in chronische pijn, spanning in spieren, ademhalingsproblemen of slapeloosheid.
Je zenuwstelsel raakt door een traumatische ervaring in een staat van hyperalertheid of juist verstijving. Het autonome zenuwstelsel raakt uit balans, waardoor je lichaam voortdurend in een ‘vecht, vlucht of bevries’-modus staat. Dit kan leiden tot een scala aan klachten, variërend van onverklaarbare fysieke pijn tot angstgevoelens.
Wanneer vormt het een probleem?
Het wordt een probleem wanneer deze lichamelijke signalen je functioneren beperken en je welzijn ondermijnen. Onverwerkte trauma’s kunnen je dagelijks leven zwaar maken: je voelt je vaak moe, gespannen, angstig of onrustig zonder duidelijke oorzaak. Ook kunnen relatieproblemen ontstaan doordat je onbewust reageert vanuit deze opgeslagen trauma’s.
Zonder de juiste aandacht en behandeling kunnen lichamelijke trauma’s chronisch worden en leiden tot depressie, burn-out of posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Wanneer vormt het een probleem?
Wat zijn de vervelende gevolgen ervan?
Wat zijn de vervelende gevolgen ervan?
De gevolgen zijn breed en ingrijpend. Lichamelijk trauma kan leiden tot chronische pijnklachten, slaapproblemen, concentratieverlies en emotionele instabiliteit. Je zelfbeeld kan negatief worden beïnvloed doordat je je gevangen voelt in je eigen lichaam.
Daarnaast beïnvloedt het trauma je relaties met anderen; je bent sneller overprikkeld of teruggetrokken, wat afstand creëert. Door het voortdurende gevoel van onveiligheid functioneer je minder goed op werk en in sociale situaties.
Hoe kan een zorgbehandelaar helpen?
Er zijn verschillende therapievormen die specifiek gericht zijn op lichamelijk trauma. Somatic Experiencing, ontwikkeld door Peter Levine, richt zich op het losmaken van vastgezette traumatische energieën in het lichaam. Lichaamsgerichte therapie helpt je om weer te voelen, te ontspannen en te herstellen.
Daarnaast zijn therapieën zoals EMDR effectief bij het verwerken van trauma’s, ook wanneer deze zich in het lichaam manifesteren. Mindfulness en ademhalingstechnieken ondersteunen het zenuwstelsel en bevorderen rust en zelfregulatie.
Psychologen, therapeuten en counsellors werken vaak integratief, waardoor je lichaam en geest samen worden meegenomen in het helingsproces. Zo krijg je handvatten om je lichaam weer als veilige plek te ervaren.
