Traumatherapie
Soms lijkt het verleden nog steeds in het heden aanwezig. Je schrikt van onverwachte geluiden, hebt nachtmerries, voelt spanning in je lichaam of reageert heftiger dan je zou willen. Misschien is er een duidelijke gebeurtenis geweest die deze klachten veroorzaakte zoals een ongeluk, verlies, geweld. Maar soms zijn er meerdere kleinere ervaringen die zich in de loop van de tijd hebben opgestapeld. Traumatherapie helpt je om de invloed van deze ervaringen op je leven te verminderen en opnieuw grip te krijgen.
Trauma hoeft niet altijd spectaculair of zichtbaar te zijn. Het kan ook gaan om emotionele verwaarlozing, pesten of langdurige stressvolle omstandigheden. Bekende TED-talk sprekers zoals Bessel van der Kolk (“The Body Keeps the Score”) en Nadine Burke Harris (over de impact van jeugdtrauma) benadrukken dat onverwerkt trauma zich kan vastzetten in zowel je lichaam als je geest. Het goede nieuws: ons brein en lichaam hebben een groot herstelvermogen. Mits je de juiste begeleiding krijgt.
Wat is het?
Behandeling gericht op herstel na ingrijpende of schokkende gebeurtenissen.
Bij welke klachten?
Helpt emoties verwerken, patronen doorbreken en veerkracht herstellen.
Toegevoegde waarde
PTSS, angst, depressie, slaapproblemen, emotionele ontregeling, stress.
Lees hier meer over de therapievorm Traumatherapie
Wat is de basis van de therapie?
Wat is de basis van de therapie?
Traumatherapie is geen één enkele methode, maar een verzamelnaam voor behandelvormen die helpen trauma te verwerken. Het uitgangspunt is dat het zenuwstelsel na een ingrijpende ervaring soms in een soort ‘alarmstand’ blijft hangen. Hierdoor kun je overprikkeld raken, hyperalert zijn of juist verdoofd en teruggetrokken (het autonoomzenuwstel: fight-flight-freeze).
Afhankelijk van jouw situatie kan traumatherapie bestaan uit:
- EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing): helpt de emotionele lading van herinneringen te verminderen.
- Somatic Experiencing: richt zich op het loslaten van spanning in het lichaam.
- Narratieve Exposure Therapie: zet je levensverhaal op chronologische wijze in beeld om overzicht en verwerking te brengen.
- Cognitieve gedragstherapie met traumafocus (TF-CBT): combineert cognitieve technieken met blootstelling aan herinneringen in een veilige setting.
Onderzoek (APA, 2020) toont aan dat traumagerichte therapieën niet alleen klachten verminderen, maar ook het functioneren op lange termijn verbeteren. Het bijzondere aan traumatherapie is dat het vaak een brug slaat tussen lichaam en geest. Hierdoor sluit het ook goed aan bij andere therapievormen, zoals mindfulness, creatieve therapieën of lichaamsgerichte therapie.
Wat kan je verwachten van de therapie?
Elke traumatherapie start met een veilige basis. Naast trauma verwerken, leer je ook omgaan met spanning, je grenzen bewaken en een vertrouwensband opbouwen met je therapeut. Je gaat pas naar de kern van het trauma als er voldoende draagkracht is. Is er al voldoende draagkracht aanwezig, dan kan bijna direct worden gestart met traumaverwerking.
In EMDR kan dat betekenen dat je de traumatische herinnering oproept terwijl je oogbewegingen volgt of tikjes hoort, waardoor je brein de herinnering op een minder beladen manier opslaat. Bij lichaamsgerichte traumatherapie werk je meer met ademhaling, zachte bewegingen of lichaamsbewustzijn, zodat je merkt waar spanning zit en deze los kunt laten.
Een belangrijk onderdeel van traumatherapie is dat je leert dat het oké is om emoties te voelen, zonder erdoor overspoeld te raken. Veel mensen ervaren na verloop van tijd dat hun wereld weer groter wordt: ze durven weer naar plekken die ze meden, slapen beter, en voelen meer rust in hun lichaam.
Het proces kan confronterend zijn, maar ook bevrijdend. Zoals Bessel van der Kolk het omschrijft: “Trauma kan je verleden bepalen, maar hoeft je toekomst niet te beheersen.”
Wat kan je verwachten van de therapie?
Bij welke klachten kan de therapie worden ingezet?
Wat kan je verwachten van de therapie?
Traumatherapie is effectief bij een breed scala aan klachten, waaronder:
- Posttraumatische stressstoornis (PTSS) na ongevallen, geweld of oorlogservaringen.
- Complex trauma door langdurige mishandeling, verwaarlozing of pesten.
- Angststoornissen of paniekaanvallen met een traumatische oorsprong.
- Depressie die verband houdt met onverwerkte gebeurtenissen.
- Lichamelijke spanningsklachten of chronische pijn zonder duidelijke medische oorzaak.
- Problemen in relaties of werk door aanhoudende waakzaamheid of vermijdingsgedrag.
Daarnaast wordt traumatherapie ook preventief ingezet, bijvoorbeeld bij hulpverleners of militairen die regelmatig ingrijpende situaties meemaken, om te voorkomen dat stress zich vastzet.
